خداوند بر این نکته تاکید دارد که عوامل بسیاری اندیشه و رفتار ما را مدیریت و مهار می کند. از جمله مهم ترین عوامل موثر ، فرهنگ ها و گفتمان ها است که از عوامل بیرونی و محیطی به شمار می آید.(نوح، آیه 27 و آیات دیگر)
به سخن دیگر، انسان ها با فرهنگ ها و گفتمان حاکم بر اجتماع، مهار و مدیریت می شوند و همان کاری را انجام می دهند که سنت شفاهی و سیره کتبی اجتماع بر افکار و رفتار شهروندان تحمیل می کند. انسان ها با آن که خود فرهنگ ها و گفتمان ها را می سازند؛ ولی خودشان اسیر این فرهنگ ها و گفتمان ها می شوند.
انسان ها نمی توانند، این فشارها را حذف کنند و از میان بردارند و از آن رها شوند، بلکه تنها کاری که می توانند بکنند تغییر این گفتمان ها و فرهنگ ها است. بنابراین برای تغییر در رفتار و برداشتن فشار بیرونی و محیطی فرهنگ و گفتمان بر افکار و رفتار و عملکردهای خودمان و قرار گرفتن در مسیر تعالی و رشد جمعی، باید گفتمان ها و فرهنگ های حاکم را تغییر دهیم تا این گونه از فشارهای آن به نفع رشد و شکوفایی و کمال سود بریم و از سقوط و خسران و نیز نابهنجاری ها و گناه رها شویم.
خداوند با توجه به این حقیقت حاکم بر جوامع بشری، در آیات قرآنی از جمله آیات سوره عصر، تنها راه رهایی از خسران و زیان ابدی را نه حذف فشار گفتمانی و فرهنگی، بلکه تغییر در آن دانسته است؛ زیرا فشار گفتمانی و فرهنگی قابل حذف نیست و باید با آن کنار آمد. پس به جای تلاش برای حذف فشار محیطی فرهنگ و گفتمان، باید گفتمان و فرهنگ حاکم بر جامعه را تغییر داد و آن را در مسیر درست و راست جهت دهی و سمت و سو داد. بر همین اساس، خواهان تغییر و جهت دهی گفتمان و فرهنگ جاهلی باطل محور و زشت کردار و هنجارشکن، به گفتمانی حق محور و نیک رفتار شده و توصیه جمعی به آن را در قالب امر به معروف و نهی از منکر همراه با اعتقاد و عمل بدان ها می شود. این گونه است که امر به معروف و نهی از منکر، در راستای تغییر فشاری محیطی فرهنگ و گفتمان حاکم بر جامعه، در دستور کار قرار می گیرد و به عنوان یک فرضیه بسیار مهم و اساسی مورد تاکید قرار می گیرد و امام حسین(ع) نیز جانش را در سر این راه می گذارد؛ چنان که همه تلاش های پیامبران (ع) در همین راستای اصلاح و تغییر گفتمان و فرهنگ حاکم در حد استطاعت انجام گرفته است. این گونه است که به جای حذف فشار محیطی و فرار از مسئولیت فشار گفتمانی و پاسخ گویی در برابر خدا و خلق، باید جهت گیری فشار محیطی و فرهنگ گفتمانی را به سوی حق محوری و نیک رفتاری قرار داد و برای تحقق یک جامعه با فرهنگ گفتمانی مثبت و حق و عدالت محور و صالح کردار تلاش کرد و از مسئولیت نگریخت و به توجیه اعمال بد به عنوان تحت فشار بودن نپرداخت؛ زیرا چنین توجیهاتی پذیرفتنی نیست و انسان را از مسئولیت پذیری معاف نمی کند.